Κριτική σκέψη στα παιδιά – «Πνεύμα άλαλον»

Κριτική σκέψη στα παιδιά. …Αποτελεί φαινόμενο διαρκώς ογκούμενο στις ημέρες μας και μελετώμενο από ειδικούς επιστήμονες (ψυχολόγους, κοινωνιολόγους, λογοθεραπευτές, κοινωνικούς λειτουργούς), πολλά από τα σύγχρονα παιδιά να μην είναι σε θέση να οργανώσουν ενδιαθέτως το λόγο, και ως εκ τούτου και να εκφραστούν με συνέχεια, συνέπεια και πληρότητα…

Κριτική σκέψη στα παιδιά – «Πνεύμα άλαλον»

Από ένα παρόμοιο πνεύμα που στην εποχή μας έχει καταλάβει πολλά από τα σύγχρονα παιδιά και τους έχει πλήξει όχι τη μιλιά, αλλά το λόγο την εσωτερική δηλαδή πνευματική τους συγκρότηση, καθώς και τη δυνατότητα επικοινωνίας με το στενότερο (οικογενειακό) ή το ευρύτερο (κοινωνικό) περιβάλλον.

Ένα πνεύμα που βέβαια δεν εκδηλώνεται ως δαιμονισμός, αλλά πάντως κατευθύνεται από αυτόν που σκοπό του έχει να οδηγεί στην αλογία το λογικό πλάσμα του Θεού και στην εξομοίωση του με τα άλογα κτήνη. (πρβλ. Ψαλ. μη’ [48] 13).

Αποτελεί φαινόμενο διαρκώς ογκούμενο στις ημέρες μας και μελετώμενο από ειδικούς επιστήμονες (ψυχολόγους, κοινωνιολόγους, λογοθεραπευτές, κοινωνικούς λειτουργούς), πολλά από τα σύγχρονα παιδιά να μην είναι σε θέση να οργανώσουν ενδιαθέτως το λόγο, και ως εκ τούτου και να εκφραστούν με συνέχεια, συνέπεια και πληρότητα. Να δομήσουν συγκροτημένο προφορικό λόγο.

Να ολοκληρώσουν μια πρόταση.

Το λεξιλόγιο τους είναι φοβερά περιορισμένο, και μεταξύ τους συνεννοούνται ως επί το πλείστον συνθηματικά και όχι με ολοκληρωμένες προτάσεις. Τα αιτήματα τους έξαλλου αρέσκονται να τα προβάλλουν διά βοής, σχεδόν ενάρθρως.

Επιπλέον, και σε ευθεία ανταπόκριση με τα παραπάνω, συνήθως βρίσκονται και σε πλήρη αδυναμία συνεννοήσεως και αλληλοκατανοήσεως προς το οικογενειακό τους περιβάλλον.

Δεν είναι λίγοι οι γονείς εκείνοι που αισθάνονται να μιλούν σε άλλη γλώσσα από αυτήν που κατανοούν τα παιδιά τους, και γι’ αυτό να μην είναι σε θέση να βρουν τρόπο προσεγγίσεως τους. ΄Η άλλοτε εκφράζουν την έντονη ανησυχία ότι το παιδί δεν τους μιλά. Έρχεται από το σχολείο, πετά την τσάντα και κλείνεται στο δωμάτιο του.

Κλείνεται, για να ανοιχθεί στο δικό του κόσμο τον κόσμο της οθόνης του υπολογιστή…

Εδώ ίσως πρέπει να αναζητήσουμε και μία από τις βασικές αιτίες του φαινομένου. Διότι ακριβώς οι τηλεοπτικές εκπομπές, τα παιχνίδια στον υπολογιστή, τα εικονομηνύματα στα κινητά καλλιεργούν έναν αποδέκτη κατεξοχήν παθητικό.

Ο χρήστης αυτών των μέσων (σε αντίθεση με το χρήστη ενός βιβλίου) καλείται να ενεργοποιήσει σχεδόν μηδενικά την κριτική του σκέψη, προκειμένου να προσλάβει το εκπεμπόμενο μήνυμα και καθώς το οπτικό ερέθισμα εντυπώνεται και εγχαράσσεται βαθύτερα από οποιοδήποτε άλλο στον εγκέφαλο, εύκολα και σύντομα μπορούν να διαμορφωθούν συμπεριφορές, ήθη, συνειδήσεις, τύποι ανθρώπων, με έλλειμμα ωστόσο εσωτερικών ερεισμάτων, διαμορφωμένων σταθερών, βασικών κριτηρίων.

Με μια λέξη: άνθρωποι με έλλειμμα λόγου.

Άραγε είναι τυχαίο το ότι ο πατρο-Κοσμάς ο Αιτωλός, ο περιπλανώμενος εκείνος άγιος καλόγερος – φωτιστής του Γένους, πριν από 250 χρόνια έλεγε:

«Θα έρθει εποχή που θα μάς κυβερνούν τα άλαλα και τα μπάλαλα».

Ίσως τώρα, περισσότερο από ποτέ άλλοτε, μπορούμε να καταλάβουμε ότι τα «μπάλαλα», τα άψυχα προϊόντα της τεχνολογικής εξέλιξης, είναι και «άλαλα», και μόνα τους αυτά, χωρίς άλλη θωράκιση πνευματική, μεταφέρουν στους ανθρώπους, και μάλιστα στα παιδιά, «πνεύμα άλαλον».

Ίσως τώρα, περισσότερο από ποτέ άλλοτε, να είμαστε σε θέση να συνειδητοποιήσουμε ότι το πνεύμα το άλαλον εκδιώκεται από τα παιδιά μας με το Πνεύμα το Άγιον. Και επομένως να κάνουμε τη σωστή κίνηση για το παιδί μας από την πρώτη του ηλικία.

Ό,τι παρέλειψε να κάνει ο τραγικός εκείνος πατέρας του Ευαγγελίου: να φέρει το παιδί του νωρίτερα στο Χριστό.

Η φωνή του Κυρίου δεν θα πάψει ποτέ να ακούγεται:

«Φέρετε μοι αυτόν ώδε» (Ματθ. Ιζ’ 17).

Όταν υπάρχει ακόμη η δυνατότητα στον πατέρα να οδηγεί το παιδί Του σ’ Αυτόν και την Εκκλησία Του όταν η ψυχή του παιδιού είναι ακόμη τρυφερή και άπλαστη, και μπορεί γι’ αυτό πολύ εύκολα να δεχθεί το λόγο του Θεού. Μόνον ο λόγος του Θεού είναι δυνατός να λογοκοπήσει την ανθρώπινη ύπαρξη, διότι είναι ζων λόγος, «πνεύμα και ζωή» (Ιώ. Σ’ 63). «Δοτέ τω Λόγω τον λόγον», προτρέπει και ο θεολόγος Γρηγόριος.

Ο λόγος στον Θεό Λόγο. Αυτός να έχει λόγο πάνω στα παιδιά μας.

Αυτός να ενσπείρει μέσα τους τα σπέρματα εκείνα που θα καταργήσουν την αλογία των παθών και της αμαρτίας και θα τα καταστήσουν ικανά να λαλούν «γλώσσαις καινές». Τις καινούργιες γλώσσες, τον καινό λόγο, τη νέα λογική του Αγίου Πνεύματος. – Κριτική σκέψη στα παιδιά