
Τι όνομα να δώσω στο παιδί μου; Με την ευκαιρία του ονόματος αυτού μου ήλθε στο νου μου και μία άλλη σκέψις. Ποια λοιπόν είναι αυτή; Από την πρώτη στιγμή που δίνουμε το όνομα του παιδιού, ας τα δίνουμε και το ζήλο της αρετής.
Κανένας λοιπόν, ας μη σπεύδει να δώσει στα παιδιά τα ονόματα των προγόνων, του πατέρα δηλαδή, της μητέρας, του πάππου και του προπάππου, αλλά να δίνονται τα ονόματα των δικαίων, των μαρτύρων, των επισκόπων, των αποστόλων. Ας είναι λοιπόν σ’ αυτά και τα ονόματα αφορμή για μίμηση˙ το ένα να ονομάζεται Πέτρος, το άλλο Ιωάννης, και το άλλο κάποιο άλλο όνομα κάποιου από τους αγίους.
Και παρακαλώ, να μην τηρείτε τα ειδωλολατρικά έθιμα. Διότι δεν είναι μικρή ντροπή και άξιο για γέλια, όταν τελούνται σε σπίτι χριστιανικό κάποια ειδωλολατρικά έθιμα, όπως που ανάβουν λυχνάρια και περιμένουν να δουν ποιο θα σβήσει και μερικά άλλα παρόμοια, πράγματα που προξενούν καταστροφή σ’ εκείνους που τα κάνουν. Μη νομίσετε δηλαδή ότι είναι μικρά και ασήμαντα αυτά που γίνονται.
Αυτή λοιπόν είναι η παράκλησίς μου προς εσάς, να δίνετε στα παιδιά σας τα ονόματα των δικαίων. Στην αρχή βέβαια, φυσικό ήταν να γίνονταν και αυτά, και να έδιναν στα παιδιά τα ονόματα των προγόνων˙ διότι αυτό αποτελούσε παρηγοριά για το θάνατο, αφού πιστευόταν ότι ζει εκείνος που πέθανε με το όνομα που δινόταν στον απόγονό του˙ τώρα όμως ας γίνεται πλέον αυτό. Διότι βλέπουμε τους δικαίους να μη δίνουν ονόματα στα παιδιά τους ακολουθώντας τη συνήθεια εκείνη. Ο Αβραάμ δηλαδή γέννησε τον Ισαάκ˙ ο Ιακώβ και ο Μωυσής δεν πήραν τα ονόματα των προγόνων τους, ούτε θα βρούμε κάποιον από τους δικαίους να πήρε έτσι το όνομά του.
Τι όνομα να δώσω στο παιδί μου;
Για πόση αρετή δεν είναι υπόδειγμα αυτό, και πόση προτροπή για αρετή δεν είναι το όνομα του παιδιού;
Και φυσικά δε θα μπορούσαμε να βρούμε άλλη αιτία να αλλάξει το όνομα του παιδιού, παρά αυτήν και μόνο, το να αποτελεί αυτό υπόμνηση για την αρετή. Διότι λέγει: «Συ κληθήση Κηφάς, ο ερμηνεύεται Πέτρος» (Ιω. 1,42 ). Γιατί; Επειδή έκανες την ομολογία εκείνη. Και «έσται το όνομά σου Αβραάμ» Γιατί; «Ότι πατέρα πολλών εθνών τέθεικά σε» (Γεν. 17, 4 κ.ε.). Και ο Ιακώβ μετωνομάσθηκε Ισραήλ, επειδή είδε το Θεό. Από δω λοιπόν και μεις ας αρχίσουμε τη φροντίδα για τα παιδιά και για τη διάπλαση των ψυχών τους.
Αλλά, όπως είπαμε, «είδε μια σκάλα στημένη που έφθανε ως τον ουρανό». Ας μπαίνει λοιπόν το όνομα των αγίων στα σπίτια με την ονομασία των παιδιών, ώστε να μη συντελεί μόνο στη διαπαιδαγώγηση του παιδιού, αλλά και στην ωφέλεια του πατέρα, όταν σκέπτεται, ότι είναι πατέρας κάποιου Ιωάννου, κάποιου Ηλία, κάποιου Ιακώβου. Αν λοιπόν δίνεται αυτό με ευλάβεια και με τιμή προς εκείνους που πέθαναν και επιδιώκουμε πολύ περισσότερο τη συγγένεια με τους δικαίους παρά με τους προγόνους, αυτό θα ωφελήσει πολύ, και εμάς και τα παιδιά. Διότι μη νομίσεις επειδή είναι μικρό, ότι αυτό δεν έχει μεγάλη σπουδαιότητα˙ αυτό αποτελεί τη βάση της όλης ωφέλειάς του.
Αλλά όπως προανάφερα ας έλθουμε στη συνέχεια της διηγήσεως. «Είδε μία σκάλα στηριγμένη στον ουρανό˙ ζήτησε την ευλογία του Θεού και ο Θεός τον ευλόγησε˙ έφυγε από εκεί και πήγε στους συγγενείς του, όπου έβοσκε τα πρόβατα».
Στη συνέχεια διηγήσου του τα σχετικά με το γάμο του, με την επιστροφή του στο πατρικό σπίτι, και θα ωφεληθεί και από εδώ. Πρόσεχε λοιπόν πόσα θα μάθει˙ θα μάθει να ελπίζει στον Θεό, να μην περιφρονεί κανέναν, αν και είναι ευγενής, να μην ντρέπεται για τη φτώχειά του, να υπομένει γενναία τις συμφορές, και όλα τα άλλα.
Στη συνέχεια πάλι, αφού μεγαλώσει, λέγε του και πιο φοβερές ιστορίες. Διότι όσο είναι τρυφερό το μυαλό του μη το φορτώνεις με τόσο βάρος, για να μην το κατατρομάξεις. Όταν όμως γίνει δεκαπέντε ετών και περισσότερο, ας ακούει και τα σχετικά με την γέεννα. Ή καλλίτερα όταν είναι δέκα οκτώ ετών και κάτω, σε ακούει για τον κατακλυσμό, με τα γεγονότα των Σοδόμων, τα όσα συνέβηκαν στην Αίγυπτο και όλα όσα είναι γεμάτα από τιμωρίες και μάλιστα πάρα πολύ εκτεταμένα. Όταν πια μεγαλώσει, ας ακούει και τα της Καινής Διαθήκης, τα της χάριτος και τα της γέεννας.
Με αυτά τα διηγήματα και με αμέτρητα άλλα αλλά καθώς και με παραδείγματα παρμένα από τη ζωή σου να περιφράσσεις την ακοή του.
Αν όμως κάποιος διηγείται νόθες ιστορίες, όπως προανέφερα, να μην επιτρέπουμε σε κανένα να το πλησιάζει. Αν δεις κοντά του άλλο δούλο να λέγει αισχρόλογα, τιμώρησέ τον αμέσως και να ελέγχεις με αυστηρότητα και δριμύτητα τα παραπτώματά του…
Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου