
Μην αφήνεις τον νου σου να γυρίζει. Γιατί, ακόμη και αν ο νους δεν βρίσκεται πάντοτε σε άσχημα πράγματα, αλλά σε ουδέτερα, ωστόσο και αυτά τον εξουδετερώνουν με τον περισπασμό και γίνεται σπατάλη. Ποιες είναι οι γενικές δυνάμεις του νου;
Ποιες είναι οι γενικές δυνάμεις του νου;
Δεν είναι τόσο δύσκολο να σταματήσει κάποιος τη ροή του ποταμού για να μην κυλούν τα νερά προς τα κάτω, όσο είναι δύσκολο να συγκρατήσει τη φορά του νου του, έτσι που να μην διασκορπίζεται στα ορατά, αλλά να συμμαζεύετε και να ανυψώνεται κατά τη διάρκεια της προσευχής προς τα πάνω. (Άγιος Ηλίας ο Πρεσβύτερος)
Τέσσερις είναι οι γενικές δυνάμεις του νου: η σύνεση, η οξύνοια, η αντίληψη και η επιδεξιότητα. Εκείνος λοιπόν, που με τις δυνάμεις αυτές συνέδεσε τις τέσσερις γενικές αρετές της ψυχής, που ένωσε δηλαδή την σωφροσύνη της ψυχής με την σύνεση του νου, τη φρόνηση με την οξύνοια, την δικαιοσύνη με την αντίληψη, και την ανδρεία με την επιδεξιότητα, αυτός κατασκεύασε από δύο ειδών υλικά ένα άρμα πύρινο και ουρανοπόρο, για τον αγώνα εναντίον των τριών γενικών αρχηγών των παθών, δηλαδή της φιλαργυρίας, της φιληδονίας και της φιλοδοξίας. (Άγιος Νικήτας ο Στηθάτος)
Η αίσθηση στον άνθρωπο, γεννιέται ταυτόχρονα με την γέννησή του, ενώ ο νους του εμφανίζεται ατελής και αναμένει την «άνοδό» του ανάλογα με την ηλικία. Αυτός είναι και ο λόγος, που ο νους καταδυναστεύεται αρχικά από την αίσθηση, με αποτέλεσμα να είναι δύσκολη η κατανόηση από εμάς, για το ποιο πράγμα είναι όντως αγαθό. Έτσι εξηγείται που προκαταλαμβανόμαστε από τα αισθητά κριτήρια, καθορίζοντας ότι το καλό βρίσκεται, σε ό,τι μας ευφραίνει και ευχαριστεί. (Άγιος Γρηγόριος ο Νύσσης)
Όσοι είναι ανακατεμένοι με τις σκέψεις και τις επιθυμίες του κόσμου, δεν μπορούν να αποκτήσουν καθαρή διάνοια, επειδή ξέρουνε καλά, όλα τα καθέκαστα της κακίας. (Άγιος Ισαάκ ο Σύρος)
Ο νους όταν δεν έχει πνευματική εργασία και προσευχή σκοτίζεται, διότι στερείται τη Θεία βοήθεια και δαιμονίζεται! (Άγιος Ισαάκ ο Σύρος)
Την ώρα που η διάνοιά σου είναι διασκορπισμένη (μετεωρίζεται), επιδώσου περισσότερο στην ανάγνωση, παρά στην προσευχή. (Άγιος Ισαάκ ο Σύρος)
Πρέπει διαρκώς ο νους μας – χωρίς περισπασμό – να χρονίζει στην αγάπη και μνήμη του Θεού, με την ευχή. Απ’ αυτά γεννιούνται η προς τον πλησίον αγάπη, η απλότητα, η πραότητα, η ταπείνωση, η ακεραιότητα, η αγαθότητα και η προσευχή. Ο διάβολος αγωνίζεται να απομακρύνει το νου μας από την μνήμη του Θεού, το φόβο και την αγάπη Του, με λογής – λογής γήϊνα δολώματα. (Άγιος Μακάριος ο Αιγύπτιος)
Προσπάθησε να μην μαζεύεις στον νου σου, σαβούρα λογισμών και ύστερα παλεύεις να τους διώξεις. Να λες την ευχή και να συγκεντρώνεσαι. Και αν φεύγει ο νους σου, πάλι να τον επαναφέρεις και συνέχεια να κάνεις το ίδιο. Μην αφήνεις τον νου σου να γυρίζει. Γιατί, ακόμη και αν ο νους δεν βρίσκεται πάντοτε σε άσχημα πράγματα, αλλά σε ουδέτερα, ωστόσο και αυτά τον εξουδετερώνουν με τον περισπασμό και γίνεται σπατάλη. Οι λογισμοί μάλιστα που δημιουργεί ο περισπασμός είναι πιο ύπουλοι από τους κακούς, επειδή δεν τους καταλαβαίνουμε, για να τους πετάξουμε. (Άγιος Παΐσιος ο Αγιορείτης)