
Ποτέ η ψυχή δεν μπορεί να υψωθεί στη γνώση του Θεού, αν ο ίδιος ο Θεός, από συγκατάβαση δεν την πιάσει και την ανεβάσει προς τον εαυτό Του. Αν ο νους στραφεί προς το Θεό, έχει το σώμα δούλο του και δεν του παρέχει τίποτε παραπάνω από ό,τι χρειάζεται για να ζήσει.
Αν ο νους στραφεί προς το Θεό
Όπως ένα σπουργίτι δεμένο από το πόδι, όταν πάει να πετάξει, πέφτει στο χώμα, επειδή το τραβάει το σχοινί, έτσι και ο νους που δεν απόκτησε ακόμη την απάθεια και πετά προς την γνώση των επουρανίων, τραβιέται από τα πάθη στη γη. Όταν όμως ο νους ελευθερωθεί τελείως από τα πάθη, τότε πορεύεται προς την θεωρία των όντων χωρίς να γυρίζει πίσω, βαδίζοντας πλέον προς την γνώση της Αγίας Τριάδας.
Η αγάπη και η εγκράτεια κρατούν το νου απαθή, τόσο απέναντι των πραγμάτων, όσο και απέναντι των νοημάτων τους.
Αν ο νους στραφεί προς το Θεό, έχει το σώμα δούλο του και δεν του παρέχει τίποτε παραπάνω από ό,τι χρειάζεται για να ζήσει. Αν όμως στραφεί προς τη σάρκα, υποδουλώνεται στα πάθη και φροντίζει, πως να ικανοποιεί πάντοτε τις κακές επιθυμίες της.
Ποτέ η ψυχή δεν μπορεί να υψωθεί στη γνώση του Θεού, αν ο ίδιος ο Θεός, από συγκατάβαση δεν την πιάσει και την ανεβάσει προς τον εαυτό Του. Γιατί ποτέ δεν θα έχει τόση δύναμη ο ανθρώπινος νους, ώστε να δεχθεί κάποιο Θείο φωτισμό, αν ο ίδιος ο Θεός δεν τον τραβήξει πάνω, όσο αυτό είναι δυνατό σε άνθρωπο και δεν τον φωτίσει με τις Θείες λάμψεις.
Ο νους είναι όργανο της σοφίας, ενώ το λογικό, είναι όργανο της γνώσεως.
Όπως το μάτι το ελκύει η ομορφιά των ορατών, έτσι και τον καθαρό νου το ελκύει η γνώση των αοράτων. Και όπως ακριβώς δεν υπάρχει οφθαλμός που να αντιλαμβάνεται χωρίς το ηλιακό φως, έτσι και χωρίς πνευματικό φως, ο ανθρώπινος νους, δεν θα μπορέσει ποτέ να δεχθεί, την πνευματική θεωρία.
Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής