Άγιος Παΐσιος: Πότε χάνεται ο έλεγχος;

Άγιος Παΐσιος ο Αγιορείτης: Πολλές φορές λέμε για κάποιον: «Αυτός έχει χάσει τον έλεγχο». Ξέρετε πότε χάνεται ο έλεγχος; Όταν δεν παρακολουθεί ο άνθρωπος τον εαυτό του. Και όταν κάποιος πάσχει στο μυαλό και δεν ελέγχει τον εαυτό του, έχει ελαφρυντικά. Αλλά ένας που έχει μυαλό και δεν ελέγχει τις πράξεις του, επειδή δεν παρακολουθεί τον εαυτό του, αυτός δεν έχει ελαφρυντικά…

Ξέρετε πότε χάνεται ο έλεγχος;

Η μελέτη του εαυτού μας, είναι η πιο ωφέλιμη από όλες τις μελέτες. Μπορεί κανείς να μελετάει πολλά βιβλία, αλλά αν δεν παρακολουθεί τον εαυτόν του, όλα όσα διαβάζει πάνε χαμένα. Γι’ αυτό πάντα να εξετάζουμε τον εαυτόν μας, για να μην αφήνουμε ρέμπελο πνευματικά τον εαυτόν μας και μας κάνει ο εχθρός αιφνιδιασμό ο οποίος ποτέ δεν κοιμάται και προσπαθεί να βρει ευκαιρία να μας κάνει κακό. Εξάλλου και οι μπακάληδες, εάν δεν παρακολουθήσουν τα κέρδη από τις ζημιές τους, για να τις προσέξουν, γρήγορα χρεωκοπούν και τελικά τους κλείνουν φυλακή…

Όταν ο άνθρωπος δεν ασχολείται με την καλή έννοια με τον εαυτόν του, δεν κάνει δηλαδή δουλειά στον εαυτόν του, είναι σαν έμπορας, που αγοράζει και πουλάει και δεν ξέρει τι χρέη έχει και τελικά τον κλείνουν στην φυλακή. Πρέπει ο άνθρωπος, πάντα να ελέγχει τον εαυτόν του και να κοιτάζει πως να κάνει το θέλημα του Θεού. Όταν κάνει το θέλημα του Θεού, τότε συγγενεύει με τον Θεό και τότε, χωρίς να ζητάει από τον Θεό, λαμβάνει· δέχεται συνέχεια νερό από την πηγή.

Εγώ, αν έλεγε λ.χ. κάποιος ότι είμαι υποκριτής, δεν έλεγα: «κακό χρόνο να έχει αυτός που το είπε», αλλά έψαχνα να βρω τι ήταν αυτό που τον ανάγκασε να πει αυτήν την κουβέντα. «Κάτι συμβαίνει, έλεγα. Δεν φταίει ο άλλος. Κάτι δεν πρόσεξα, κάποια αφορμή έδωσα και παρεξήγησε την συμπεριφορά μου. Δεν μπορεί στα καλά καθούμενα να το είπε αυτό. Αν πρόσεχα και είχα κινηθεί με σύνεση, δεν θα με παρεξηγούσε. Τον έβλαψα τον άλλον και θα δώσω λόγο στον Θεό» και προσπαθούσα αμέσως να βρω το σφάλμα μου και να το διορθώσω. Δεν εξέταζα δηλαδή πως το είπε ο άλλος. αν το είπε από ζήλεια, από φθόνο ή αν το άκουσε από άλλον και το κατάλαβε αλλιώς. Δεν με απασχολούσε αυτό. Και τώρα, σε όλες τις περιπτώσεις, έτσι κάνω. Αν μου πει λ.χ. κάποιος μια κουβέντα, ούτε κοιμάμαι. Και αν είναι έτσι όπως τα λέει εκείνος, θα στενοχωρηθώ και θα κοιτάξω να διορθωθώ. Και αν δεν είναι έτσι, πάλι θα στενοχωρηθώ, γιατί σκέφτομαι ότι εγώ έφταιξα σε κάτι. Κάπου δεν πρόσεξα και τον σκανδάλισα. Δεν ρίχνω το βάρος στον άλλον, εξετάζω πως θα κρίνη ο Θεός αυτό που έκανα, όχι πως θα με δουν οι άνθρωποι.

Ο άνθρωπος πρέπει να παρακολουθεί τους λογισμούς του και τις ενέργειές του, για να βλέπει αν συμφωνούν με τις εντολές του Ευαγγελίου, να πιάνει τα σφάλματά του και να αγωνίζεται να τα διορθώνει. Γιατί, αν αφήνει ένα σφάλμα του να περνά απαρατήρητο ή, όταν του λέει ο άλλος κάποιο ελάττωμά του, δεν κάθεται να το σκεφτεί, δεν μπορεί να προκόψει πνευματικά. Αν δεν παρακολουθεί κάποιος τον εαυτό του, μπορεί όταν κάνει ένα σφάλμα και του λένε να προσέχει, να νομίζει ότι τον αδικούν και να φθάνει στην αναίδεια. Μια αδελφή λ.χ. βάζει περισσότερο φάρμακο και καίει με το ράντισμα τα φύλλα από τις ελιές. Της κάνουν παρατήρηση και αντί να συναισθανθεί το λάθος της και να πει: «ευλόγησον», νιώθει αδικημένη και κλαίει. «Με αδικούν, λέει. Αν έπεφτε ακρίδα και χαλούσε τα δένδρα, δεν θα μιλούσαν, ενώ τώρα που τα χάλασα εγώ, φωνάζουν. Χριστέ μου, μόνον Εσύ με καταλαβαίνεις!», και δώσ’ του δάκρυα! Μπορεί να νιώθει και χαρά, γιατί σκέφτεται, ότι θα έχει μισθό από την αδικία που δέχτηκε και να ευγνωμονεί τον Χριστό! Αυτό είναι μια λανθασμένη κατάσταση, είναι μεγάλη πλάνη!

Το να ασχολείσαι με τον εαυτόν σου έχει κόπο, ενώ το να ασχολείσαι με τους άλλους είναι εύκολο…

Πολλές φορές λέμε για κάποιον: «Αυτός έχει χάσει τον έλεγχο». Ξέρετε πότε χάνεται ο έλεγχος; Όταν δεν παρακολουθεί ο άνθρωπος τον εαυτό του. Και όταν κάποιος πάσχει στο μυαλό και δεν ελέγχει τον εαυτό του, έχει ελαφρυντικά. Αλλά ένας που έχει μυαλό και δεν ελέγχει τις πράξεις του, επειδή δεν παρακολουθεί τον εαυτό του, αυτός δεν έχει ελαφρυντικά…

Όταν κανείς παρακολουθεί και εξετάζει κάθε γεγονός που συμβαίνει στην ζωή του, αποκτάει πείρα, προσέχει και έτσι προοδεύει.

Να ελέγχετε τις σκέψεις σας… Να συγκρατείτε τα λόγια σας… Να κυριαρχείτε στα πάθη σας… Να κάνετε έργα που αντέχουν στο φως της ημέρας…

Εγώ, όταν κάποιος με πόνο μου λέει: «Είμαι τέτοιος και τέτοιος…», τον χαίρομαι, γιατί, αφού αναγνωρίζει τα σφάλματά του, θα ελευθερωθεί από αυτά. Και τώρα που ήμουν στο νοσοκομείο (Θεαγένειο 1994), ήρθε μια γυναίκα, που τα χέρια της ήταν τρυπημένα από τις μεταγγίσεις! Ήταν τελείως χάλια! Δεν είχε η φουκαριάρα φλέβα για φλέβα! «Δεν έχω κανένα καλό, μου λέει. Μήπως με λυπηθεί από αυτά ο Θεός και με πάρει στον Παράδεισο! Έχω εκείνο και εκείνο το ελάττωμα…». Και έλεγε-έλεγε ένα σωρό κουσούρια. Τί λεπτή εργασία έκανε στον εαυτό της! Εγώ σε τέτοια κατάσταση, άλλον άνθρωπο δεν είδα!